Chử Đồng Tử Và Tiên Dung Giấc Mơ Tình Yêu Và Duyên Trời Định
Ngày xưa, thời Hùng Vương thứ ba, công chúa Tiên Dung, con vua, đẹp như tiên nữ, thích ngao du sơn thủy hơn lấy chồng. Mỗi mùa xuân, nàng ngồi thuyền rồng du ngoạn, đôi khi mê cảnh đẹp mà quên về. Vua cha nuông chiều, để nàng tự do.
Ở làng Chử Xá, có Chử Cù Vân và con trai Chử Đồng Tử, cha con nghèo khó nhưng yêu thương nhau. Một trận hỏa hoạn thiêu rụi nhà, họ chỉ còn chiếc khố duy nhất, thay nhau mặc. Khi cha bệnh nặng gần mất, dặn con giữ khố, nhưng Chử Đồng Tử không nỡ, dùng khố liệm cha. Từ đó, chàng trần truồng, ban ngày ngâm mình dưới sông bán cá, đêm mới dám lên bờ.
Một ngày, thuyền rồng của Tiên Dung ghé bãi sông. Nghe chuông trống, cờ quạt rộn ràng, Chử Đồng Tử sợ hãi, chui vào bụi lau, phủ cát che thân. Tiên Dung lên bờ, thấy cảnh đẹp, sai quây màn tắm ngay chỗ chàng nấp. Nước xối trôi cát, lộ thân hình Chử Đồng Tử. Nàng hỏi chuyện, biết chàng nghèo khổ, bèn nói: “Ta không muốn lấy chồng, nhưng gặp chàng là duyên trời định. Hãy tắm rửa, theo ta!” Nàng cho chàng quần áo, mời xuống thuyền.
Tiên Dung quyết cưới Chử Đồng Tử, dù chàng tự thấy thấp hèn. Nàng khẳng định: “Trời tác hợp, sao chàng từ chối?” Hôn lễ diễn ra trên sông. Tin về kinh đô, Hùng Vương giận dữ, cho rằng con gái hạ mình, cấm về cung.
Tiên Dung không dám trở lại, cùng chồng mở chợ Hà Thám, giao thương sầm uất, phố xá đông đúc. Một hôm, khách buôn rủ Tiên Dung đi nước ngoài mua hàng. Nàng bảo chồng: “Chúng ta do trời định, việc này cũng là ý trời.” Chử Đồng Tử theo khách buôn ra biển, ghé núi Quỳnh Tiên lấy nước. Trèo lên am nhỏ, chàng gặp đạo sĩ Phật Quang, ý hợp tâm đầu, ở lại học đạo, giao vàng cho khách buôn.
Khi thuyền trở lại, Phật Quang tặng chàng gậy và nón thần thông. Về nhà, chàng truyền đạo cho vợ. Tiên Dung giác ngộ, bỏ buôn bán, cùng chồng tìm thầy học đạo.
Một đêm, hai người mệt mỏi, dựng gậy, che nón nghỉ. Nửa đêm, chỗ ấy hóa thành cung điện lộng lẫy, đầy vàng bạc, tiên đồng ngọc nữ, tướng sĩ hầu hạ. Dân chúng kinh ngạc, mang lễ vật xin làm tôi, thấy thành quách như một vương quốc riêng.
Hùng Vương nghe tin, cho rằng con gái làm loạn, sai quân đi đánh. Tiên Dung ngăn bộ hạ chống cự, nói: “Mọi việc do trời, ta không dám cãi phụ vương. Sống chết nhờ trời định.” Đêm ấy, quân vua dừng ở bãi Tự Nhiên, cách một con sông. Bỗng bão tố nổi lên, nhổ cây, làm quân rối loạn. Trong chớp mắt, cung điện và hai vợ chồng bay lên trời. Sáng ra, nơi ấy hóa thành đầm lớn, gọi là đầm Nhất Dạ. Dân chúng lập đền thờ, cúng tế hàng năm.
Ý nghĩa
Truyện Chử Đồng Tử và Tiên Dung là bài ca về tình yêu vượt qua định kiến, được trời định. Nó ca ngợi lòng nhân ái của Tiên Dung, sự kiên cường của Chử Đồng Tử, và khát vọng tự do, hạnh phúc. Câu chuyện cũng phản ánh niềm tin vào sự công bằng của tạo hóa, nơi duyên phận và đạo lý dẫn lối cho những tâm hồn chân thành.